Art 15.1. W parkach narodowych oraz w rezerwatach przyrody zabrania się:
 
1) budowy lub rozbudowy obiektów budowlanych i urządzeń technicznych, z wyjątkiem obiektów i urządzeń służących celom parku narodowego albo rezerwatu przyrody;
 
2) rybactwa, z wyjątkiem obszarów ustalonych w planie ochrony albo w zadaniach ochronnych;
 
3) chwytania lub zabijania dziko występujących zwierząt, zbierania lub niszczenia jaj, postaci młodocianych i form rozwojowych zwierząt, umyślnego płoszenia zwierząt kręgowych, zbierania poroży, niszczenia nor, gniazd, legowisk i innych schronień zwierząt oraz ich miejsc rozrodu;
 
4) polowania, z wyjątkiem obszarów wyznaczonych w planie ochrony lub zadaniach ochronnych ustanowionych dla rezerwatu przyrody;
 
5) pozyskiwania, niszczenia lub umyślnego uszkadzania roślin oraz grzybów;
 
6) użytkowania, niszczenia, umyślnego uszkadzania, zanieczyszczania i dokonywania zmian obiektów przyrodniczych, obszarów oraz zasobów, tworów i składników przyrody;
 
7) zmiany stosunków wodnych, regulacji rzek i potoków, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody;
 
8) pozyskiwania skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, minerałów i bursztynu;
 
9) niszczenia gleby lub zmiany przeznaczenia i użytkowania gruntów;
 
10) palenia ognisk i wyrobów tytoniowych oraz używania źródeł światła o otwartym płomieniu, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
 
11) prowadzenia działalności wytwórczej, handlowej i rolniczej, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych w planie ochrony;
 
12) stosowania chemicznych i biologicznych środków ochrony roślin i nawozów;
 
13) zbioru dziko występujących roślin i grzybów oraz ich części, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
 
14) amatorskiego połowu ryb, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych w planie ochrony lub zadaniach ochronnych;
 
15) ruchu pieszego, rowerowego, narciarskiego i jazdy konnej wierzchem, z wyjątkiem szlaków i tras narciarskich wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
 
16) wprowadzania psów na obszary objęte ochroną ścisłą i czynną, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych w planie ochrony oraz psów pasterskich wprowadzanych na obszary objęte ochroną czynną, na których plan ochrony albo zadania ochronne dopuszczają wypas;
 
17) wspinaczki, eksploracji jaskiń lub zbiorników wodnych, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
 
18) ruchu pojazdów poza drogami publicznymi oraz poza drogami położonymi na nieruchomościach będących w trwałym zarządzie parku narodowego, wskazanymi przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
 
19) umieszczania tablic, napisów, ogłoszeń reklamowych i innych znaków niezwiązanych z ochroną przyrody, udostępnianiem parku albo rezerwatu przyrody, edukacją ekologiczną, z wyjątkiem znaków drogowych i innych znaków związanych z ochroną bezpieczeństwa i porządku powszechnego;
 
20) zakłócania ciszy;
 
21) używania łodzi motorowych i innego sprzętu motorowego, uprawiania sportów wodnych i motorowych, pływania i żeglowania, z wyjątkiem akwenów lub szlaków wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
 
22) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu;
 
23) biwakowania, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
 
24) prowadzenia badań naukowych - w parku narodowym bez zgody dyrektora parku, a w rezerwacie przyrody - bez zgody
organu uznającego obszar za rezerwat przyrody;
 
25) wprowadzania gatunków roślin, zwierząt lub grzybów, bez zgody ministra właściwego do spraw środowiska;
 
26) wprowadzania organizmów genetycznie zmodyfikowanych;
 
27) organizacji imprez rekreacyjno-sportowych - w parku narodowym bez zgody dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody bez zgody organu uznającego obszar za rezerwat przyrody.

Ogólna charakterystyka

Rzeka Świder, będąca prawym dopływem Wisły, przepływa przez Niziny - Środkowomazowiecką i Południowopdlaską. Maksymalna rozpiętość stanu wody Świdra wynosi 2,3 m. Nazwa rzeki pochodzi prawdopodobnie od prasłowiańskiego wyrazu swid lub świd (praindoeuropejski rdzeń sweld), który oznacza woda, wilgotny, błyszczeć. Może również wynikać z krętego charakteru rzeki, jak również powstających w jej nurcie wirów wodnych - świdrów. Rzeka na terenie Obszaru płynie na znacznym odcinku naturalnym, meandrującym korytem. Interesującym elementem Obszaru w okolicy Służewa jest pojedynczy oz o wysokości bezwzględnej 154,27 m n.p.m. Jego wysokość względna w stosunku do poziomu doliny Świdra wynosi 26,5 m. Długość ozu wynosi ok. 350 m, z czego 130 m przypada na jego grzbiet. Szerokość tego utworu wynosi 120 m. Oz objęty jest ochroną rezerwatową (rezerwat Wólczańska Góra).

Natura 2000

PLH140025 Dolina Środkowego Świdra Typ Ostoi B Powierzchnia  1475,7 ha

Rezerwat

Rezerwat Krajobrazowy "Świder" utworzony w 1978 r. obejmuje koryto rzeki Świder na długości 41 km od stopnia wodnego we wsi Dłużew do mostu drogowego w Świdrach Wielkich oraz dolny odcinek Mieni na długości 5 km na terenie gminy Wiązowna.  
W rzecznym rezerwacie krajobrazowym o łącznej powierzchni 238 ha ochronie podlega koryto rzeki oraz 20 metrowy pas przybrzeżny po każdej ze stron. Elementami chronionego krajobrazu są utwory rzeczne takie jak: odsypy w korycie rzeki, łachy i kępy, meandry i zakola, wysokie brzegi, przełomy wśród wydm, niskie piaszczyste plaże, starorzecza, tarasy zalewowe. Ochronie podlega także biocenoza rezerwatu, zwłaszcza zbiorowiska roślinne typu łęgowego, dąbrowa oraz bór sosnowy na wydmach.   Ustawa o ochronie przyrody określa główne i dopuszczalne sposoby użytkowania rezerwatów rzecznych. Są to: badania naukowe, dydaktyka specjalistyczna oraz turystyka krajoznawcza i edukacyjna. Rezerwat jest otwarty dla ruchu turystycznego (pieszego lub rowerowego) pod warunkiem stosowania się do obowiązujących przepisów. Jeden z nich mówi o tym, że terenie rezerwatu obowiązuje zakaz parkowania samochodów, palenia ognisk w 20 metrowym pasie przybrzeżnym.

Rezerwat nie posiada planu ochrony co w praktyce oznacza, że stosowane są najbardziej rygorystyczne przepisy związane z ochroną przyrody a rezerwat "Świder" traktowany jest jako rezerwat przyrody. 

Zwięrzęta

Rezerwat przyrody rzeki "Świder" odznacza się bardzo dużą populacją ptaków.   Występują tu między innymi zimorodki, jaskółki brzegówki, dudki, strzyżyki, kilka gatunków mew i rybitw, żurawie i bociany czarne, dzięcioły, wilgi i kukułki. Na okolicznych łąkach mieszkają drapieżne błotniaki stawowe jak też myszołowy i pustułki. Ciekawostką jest występowanie żółwia błotnego i gniewosza plamistego. Ze ssaków na uwagę zasługują wydry oraz bobry, których populacja w ostatnich latach bardzo się rozprzestrzeniła. W wodach rezerwatu rosną rdestnice, grążele żółte i grzybienie białe.